Dlaczego szczelność powłok jest tak ważna?
Podczas nakładania i utwardzania się powłok antykorozyjnych mogą pojawić się niewidoczne gołym okiem defekty, takie jak kratery (ang. pinhole). Powstają one na skutek:
- wędrówki pęcherzyków powietrza z materiału powłokowego podczas odparowywania rozpuszczalnika,
- wtrąceń kurzu lub innych zanieczyszczeń z otoczenia.
Choć z pozoru niegroźne, mikroszczeliny te mogą prowadzić do przedwczesnego uszkodzenia powłoki i powstania ognisk korozji.
Jakie są skutki nieciągłości w powłoce ochronnej?
Nieciągłości i pory w powłoce działają jak mosty kapilarne, umożliwiając wilgoci wnikanie pod powłokę. Efektem jest:
- powstawanie ognisk korozji,
- znaczne skrócenie żywotności systemu ochronnego,
- trudności w monitorowaniu stanu zabezpieczeń w agresywnych środowiskach, np. wewnątrz zbiorników czy rur.
Jak sprawdzić szczelność powłoki?
Normy i procedury
Procedury oceny porowatości suchych powłok izolacyjnych na podłożu przewodzącym opisuje norma PN-EN ISO 29601. Wskazuje ona dwa podstawowe typy urządzeń do badań:
- detektory niskonapięciowe,
- detektory wysokonapięciowe.
Choć różnią się wartością generowanego napięcia, zasada działania obu typów testerów jest podobna – sonda przekazuje napięcie do powierzchni powłoki, a w przypadku wykrycia ubytku obwód zamyka się, wywołując alarm.
Detektory niskonapięciowe
Stosowane do powłok o grubości poniżej 500 µm. Typowe wartości napięć to:
- 9 V dla powłok cieńszych niż 300 µm,
- 90 V jako napięcie domyślne.
Sonda niskonapięciowa to zazwyczaj zwilżona wodą, naelektryzowana gąbka, której kształt można dostosować do badanego elementu. Przy bardzo małych porach zaleca się dodanie środka powierzchniowo czynnego, który ułatwi penetrację wody przez mikroszczeliny.
Detektory wysokonapięciowe
Przeznaczone do grubszych systemów powłokowych (500–8000 µm). Norma wymaga możliwości płynnej regulacji napięcia w zakresie od 1 do 30 kV. Tak wysokie wartości pozwalają przebić się przez słup powietrza w porach, ale wymagają ostrożności, by nie uszkodzić powłoki ani nie narazić operatora na urazy.
Sonda wysokonapięciowa może mieć formę:
- szczotki do płaskich lub zakrzywionych powierzchni,
- elektrody sprężynowej do rur,
- dysku do wnętrza rur,
- przewodzącej gumy dla delikatnych powłok.
Sprzęt i akcesoria do badań szczelności powłok
Przykładowe urządzenia i rozwiązania
- PosiTest LPD (DeFelsko) – poręczny tester niskonapięciowy z wymiennymi końcówkami.
- PosiTest HHD (DeFelsko) i Porotest 7 (ElektroPhysik) – urządzenia wysokonapięciowe z szerokim zakresem regulacji.
Warto również wspomnieć o dodatkowych akcesoriach:
- drążki przedłużające do trudno dostępnych miejsc,
- tzw. „różdżki” umożliwiające pracę sondą w odległości do 1,5 m od generatora.
Ciekawostka: pomiar szczelności powłok na betonie
Choć beton nie jest typowym podłożem przewodzącym, przewodzi wystarczająco, by umożliwić użycie testerów niskonapięciowych. Kluczowe jest prawidłowe uziemienie – najlepiej poprzez podłączenie do wystającego zbrojenia lub wbicie pręta w wilgotne podłoże.
Podsumowanie
Ocena szczelności powłok ochronnych jest kluczowa dla ich trwałości i niezawodności w warunkach eksploatacji. Dzięki odpowiednio dobranym testerom oraz zgodności z normami, można skutecznie wykrywać mikroszczeliny i zapobiegać kosztownym awariom w przyszłości.